เมื่อวันที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2515 เป็นวันสำคัญของประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ระหว่างไทยและโปแลนด์ เนื่องจากเป็นวันที่ทั้งสองประเทศได้สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตอย่างเป็นทางการ ณ สำนักงานใหญ่สหประชาชาติ นครนิวยอร์ก และจากวันนั้นถึงปี 2565 นี้ ทั้งสองประเทศได้เป็นมิตรกันยาวนานครบ 50 ปี การแลกเปลี่ยนหนังสือแสดงเจตจำนงเพื่อสถาปนาความสัมพันธ์กันในวันนั้น เป็นพื้นฐานของการแลกเปลี่ยนความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นในวันนี้ ทำให้มีคนไทยจำนวนไม่น้อยมาตั้งรกราก สร้างครอบครัว ทำมาหาเลี้ยงชีพ หรือศึกษาหาความรู้อยู่ในโปแลนด์ รวมถึงการค้า การลงทุน การท่องเที่ยวระหว่างกัน ในขณะเดียวกันมีชาวโปแลนด์จำนวนมากที่ลงหลักปักฐานอยู่ในประเทศไทยและเป็นคู่ค้ากับคนไทย
ในวาระสำคัญนี้สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงวอร์ซอ จึงขอใช้โอกาสแห่งความสัมพันธ์ทางการทูตครบ 50 ปีระหว่างไทยและโปแลนด์นำเสนอบทความ เกี่ยวกับความสัมพันธ์ของทั้งสองประเทศในทุกวันที่ 14 ของเดือนตลอดปี 2565 ทั้งภาษาไทยและภาษาโปลิช เพื่อบอกเล่าเกร็ดความรู้มุมต่าง ๆ ด้านความสัมพันธ์ระหว่างมิตรประเทศทั้งสอง เพื่อให้พี่น้องชาวไทยและชาวโปแลนด์ได้เข้าใจถึงสัมพันธไมตรีในวันนี้ว่า มีความเป็นมาเป็นไปอย่างไร และทั้งสองประเทศมีมิติความสัมพันธ์กันที่หลากหลายด้านใดบ้าง
สำหรับโอกาสความสัมพันธ์ครบ 50 ปีนี้ เป็นความสัมพันธ์ทางการทูตอย่างเป็นทางการ แต่ก่อนหน้านี้ในรัชสมัยล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ 5 (พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว) มีเหตุการณ์ครั้งสำคัญเกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2440 คือพระองค์ได้เสด็จประพาสยุโรปครั้งที่ 1 และได้เสด็จเยือนวอร์ซอเป็นเวลา 2 วัน
การเสด็จประพาสยุโรปครั้งนี้ นับเป็นก้าวสำคัญต่อหน้าประวัติศาสตร์การต่างประเทศของไทย โดยเฉพาะในช่วงยุคล่าอาณานิคม เนื่องจากทรงเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกจากเอเชียที่เสด็จข้ามน้ำข้ามสมุทรมาเยือนยุโรป โดยเสด็จออกจากประเทศไทยเมื่อวันที่ 7 เมษายน 2440 และเสด็จนิวัติพระนครในวันที่ 16 ธันวาคม ปีเดียวกัน รวมระยะเวลาทั้งสิ้น 253 วัน รวมเสด็จเยือนประเทศในยุโรปทั้งสิ้น 10 ประเทศ ซึ่งระหว่างการเสด็จอันยาวนานนั้น ในวันที่ 1 กรกฎาคม ได้เสด็จมายังวอร์ซอ และได้ประทับแรมที่พระราชวัง Łazienki (วาเชียงกิ) เป็นเวลา 1 คืน
พระราชวัง Łazienki ตั้งอยู่ใน Łazienki Park ซึ่งเป็นสวนสาธารณะที่ใหญ่ที่สุดของวอร์ซอ มีขนาดประมาณ 475 ไร่ (ใหญ่กว่าสวนลุมพินีของกรุงเทพฯ ที่มีขนาดประมาณ 360 ไร่) เต็มไปด้วยต้นไม้ใหญ่มากมาย พระราชวังแห่งนี้เป็นอาคารเก่าแก่ สร้างขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2217 โดยขุนนางชั้นผู้ใหญ่ท่านหนึ่งของโปแลนด์เพื่อเป็นสถานที่อาบน้ำ และต่อมาในปี พ.ศ. 2309 พระเจ้า Stanisław II Augustus ได้ขอซื้อสถานที่นี้ไว้และแปลงเป็นพระราชวังฤดูร้อน ซึ่งตัวพระราชวังเป็นอาคารขนาดกะทัดรัดตั้งอยู่กลางน้ำ ปัจจุบันพระราชวังได้กลายเป็นพิพิธภัณฑ์และใช้ในงานพิธีสำคัญ หรือรับรองคณะทูตานุทูตในโอกาสพิเศษต่าง ๆ ซึ่งเมื่อครั้งรัชกาลที่ 5 ประทับแรมที่นี่ ทรงมีพระราชหัตถเลขาว่า “เหมือนพระราชวังบางปะอินเพราะอยู่กลางสระน้ำ”
แม้จะประทับในวอร์ซอเป็นเวลาสั้น ๆ แต่ก็ทรงมีพระราชกรณียกิจหลายประการ เช่น การเสวยพระกระยาหารค่ำกับผู้สำเร็จราชการเมืองวอร์ซอ (ในบันทึกพระยาศรีสหเทพ (เส็ง) ผู้ตามเสด็จ เรียกว่าเป็นเมืองวาสอ มณฑลโปแลนด์ ด้วยเหตุที่ในปีที่เสด็จวอร์ซอนั้น พื้นที่ของโปแลนด์ถูกแบ่งแยกให้อยู่ภายใต้การปกครองของหลายมหาอำนาจ โดยวอร์ซออยู่ภายในการปกครองของจักรวรรดิรัสเซีย) ทอดพระเนตรละครโอเปรา ทอดพระเนตรการฝึกทหาร และเยี่ยมชมสถานที่ต่าง ๆ กลางวอร์ซอ
ด้วยความที่ทรงเป็นกษัตริย์เอเชียพระองค์แรกที่เสด็จเยือนยุโรป ทรงมีบุคลิกเฉิดฉายของมหาบุรุษ สามารถตรัสภาษาอังกฤษได้คล่องแคล่ว และทรงเป็นกษัตริย์ที่มี charisma สูง สามารถตรึงใจคู่สนทนาได้ในทุกโอกาสและทุกระดับ ระหว่างประพาสไปที่ประเทศใดหรือเมืองใดก็มักมีประชาชนในพื้นที่มารอรับเสด็จและรอชมพระบารมีกันมากมาย รวมทั้งในวอร์ซอด้วย ในบันทึกพระยาศรีสหเทพได้กล่าวถึงช่วงเวลาขณะทรงอยู่ที่วอร์ซอไว้ว่า “เวลาเสด็จพระราชดำเนินไปแห่งใด ราษฎรพลเมืองมีความรื่นเริงยินดีมาก โห่ถวายไชยมงคล เสียงกึกก้องโกลาหล”
ปี 2565 นี้ นอกจากเป็นปีสำคัญที่ไทยและโปแลนด์ฉลองความสัมพันธ์ทางการทูตครบ 50 ปีแล้ว ยังถือเป็นปีครบรอบการเสด็จเยือนโปแลนด์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวครบ 125 ปีอีกด้วย
-----------------------------------------------------------------
14 listopada 1972 był ważnym dniem w historii stosunków tajlandzko-polskich, ponieważ w tym dniu oba kraje formalnie nawiązały stosunki dyplomatyczne. Odbyło się to w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku. Od tej daty do 2022 r., czyli przez 50 lat oba kraje łączą więzy przyjaźni.
Wymiana listów intencyjnych w celu nawiązania stosunków dyplomatycznych w tym dniu była podstawą dzisiejszej silnej wymiany międzyludzkiej. Obecnie pewna liczba Tajów założyła w Polsce rodziny, zarabiają tu na życie lub studiują. Rozwijają handel, inwestycje i turystykę między oboma krajami. Jednocześnie wielu Polaków osiedliło się w Tajlandii i wspólnie z Tajami prowadzą biznesy.
Z tej ważnej okazji 50-lecia stosunków dyplomatycznych między Tajlandią a Polską, Ambasada Królestwa Tajlandii w Warszawie chciałaby każdego 14 dnia miesiąca w 2022 roku zaprezentować krótki esej na temat stosunków między tymi krajami, w dwóch językach, tajskim i polskim. Chodzi o to, aby przedstawić pod różnym kątem relacje między dwoma krajami, żeby bracia i siostry Tajowie i Polacy dowiedzieli się o dobrych relacjach między oboma krajami w różnych ich wymiarach.
Te 50-letnie relacje to oficjalne stosunki dyplomatyczne. Ale kontakty między Tajlandią a Polską sięgają znacznie dalej. Do ważnego wydarzenia doszło w roku 1897, kiedy to Król Chulalongkorn, Rama V, odbył swoją pierwszą europejską podróż i odwiedził Warszawę, spędzając w niej 2 dni.
Ta podróż do Europy to ważny krok naprzód w historii spraw zagranicznych Tajlandii. Szczególnie w epoce kolonialnej, ponieważ był pierwszym monarchą z Azji, który przepłynął morze, aby odwiedzić Europę. Opuścił Tajlandię 7 kwietnia 1897 i wrócił do Bangkoku 16 grudnia tego samego roku, po 253 dniach. W tym czasie odwiedził 10 krajów europejskich. Podczas tej długiej podróży, 1 lipca Król przyjechał do Warszawy i zatrzymał się na 1 noc w Pałacu Łazienkowskim.
Pałac Łazienkowski znajduje się w największym parku publicznym w Warszawie, zwanym Parkiem Łazienkowskim, zajmującym powierzchnę 76 hektarów (jest większy niż Park Lumpini w Bangkoku, który ma 57.6 hektarów); rośnie w nim wiele dużych drzew. Pałac został zbudowany w 1674 roku przez polskiego arystokratę jako obiekt kąpielowy, a w 1766 roku kupił go król Stanisław II August i przebudował na pałac. Pałac jest zwartą zabudową i jest położony na wyspie.
Pałac został przekształcony w muzeum, ale wykorzystywany jest również jako miejsce organizowania ważnych uroczystości i przyjmowania zagranicznych ambasadorów przy specjalnych okazjach. Gdy przebywał tu król Rama 5 w notatce z podróży napisał, że pałac ‘przypomina Pałac Bang Pa-In, ponieważ znajduje się na środku stawu’.
Mimo iż krótki, pobyt w Warszawie obfitował w wiele królewskich wydarzeń, m.in. obiad z gubernatorem warszawskim, (w zapisie podążającego za Królem Phraya Sri Sahathepa (Seng), zapisał on ‘gubernator Warszawy, Polska’, ponieważ w czasie owej wizyty terytorium Polski podzielone było pomiedzy kilka mocarstw; Warszawa znajdowała się pod panowaniem Imperium Rosyjskiego), wizyta w operze, obserwacja szkolenia wojskowego i zwiedzanie różnych miejsc w centrum Warszawy.
Król był pierwszym monarchą azjatyckim, który odwiedził Europę Miał osobowość wielkiego człowieka. Potrafił płynnie mówić po angielsku i miał dużą charyzmę. Potrafił przy każdej okazji zafascynować rozmówców na każdym poziomie. Podczas tej podróży, w każdymkraju lub mieście, tłumy chciały powitać i zobaczyć Jego Królewską Mość. Tak było również w Warszawie. W swoich wspomnieniach Phraya Sri Sahathep wspomina, że podczas pobytu w Warszawie „Za każdym razem, gdy król wychodził ze świtą mieszkańcy byli bardzo szczęśliwi i witali go głośnymi okrzykami’.
Rok 2022 roku będzie ważny dla Tajlandii i Polski nie tylko z okazji 50. rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych, ale także z powodu 125. rocznicy wizyty króla Chulalongkorna w Polsce.